[HS24]

AMELİYAT ÖNCESİ GERÇEK AÇLIK SÜRESİ VE HASTANIN İYİLİK HALİNE ETKİSİ

A. Gürkan*, A. Yağcıoğlu**
*M.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği AD
**TC Sağlık Bakanlığı Lütfü Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesi Cerrahi Kliniği

Giriş: Ülkemizde Kasım 2005’te Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği (TARD)’nin yayınladığı anestezi uygulamaları klavuzuna göre hastaların elektif cerrahi işlemlerden iki saat öncesine kadar berrak sıvıları, altı saat öncesine kadar hafif yiyecekleri, sekiz saat öncesine kadar katı yiyecekleri tüketebilecekleri önerilmektedir. Materyal - Metod: Çalışma, elektif cerrahi işlem öncesi yetişkin hastaların gerçek açlık süresi ve açlığın hastanın iyilik haline etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Çalışma evrenini bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin genel cerrahi kliniklerinde 1 Aralık 2009-28 Şubat 2010 tarihlerinde yatan hastalar oluşturdu. On sekiz yaş üzerinde, iletişimi güçleştirecek engeli bulunmayan, elektif cerrahi işlem geçirecek ve genel anestezi alacak olan, susuzluk hissini etkileyebileceğinden ameliyat öncesi IV sıvı tedavisi olmayan, çalışmaya katılmaya onay veren 205 hasta hastaneye yatış sırasına göre örnekleme alındı. Çalışma kriterlerini karşılamayan, diyabeti bulunan, gastrointestinal sisteme ilişkin cerrahi işlem geçirecek olan ve ASA sınıfı 3’ün üzerinde olan hastalar çalışmaya alınmadı. Demografik özellikler ve açlık süresine ilişkin veriler araştırmacılar tarafından oluşturulan Veri Toplama Formu; ameliyat öncesi açlık, susuzluk, halsizlik ve baş ağrısı gibi subjektif hisleri Görsel Kıyaslama Ölçeği ile elde edildi. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde oran, ortalama, standart sapma, t testi kullanıldı. Veriler p<0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirildi. Bulgular: Çalışmada, 205 hastanın %50.7’si kadın, %49.3’ü erkek olup, yaş ortalaması 49.8’dir. Ameliyat saati dikkate alınmaksızın hastaların tümüne ameliyat öncesi, gece yarısından itibaren aç kalma prosedürü uygulandığı, hastaların gerçek açlık süresi ortalamasının sıvılarda 14.4+3 (8-28), katı yiyeceklerde 16.6+3 (8-28) saat olduğu, aç kalma prosedürü ile gerçek açlık süreleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark (p<0.0001) bulunduğu belirlendi. Hastaların ameliyathaneye alınırken yarıdan fazlasının orta şiddette açlık (%60.5;n=124) ve susuzluk (%58.5;n=120), yaklaşık üçte birinin halsizlik (%38;n=78) ve baş ağrısı (%30;n=67) yaşadıkları ve %33 (n=67)’ünün uzun süreliği açlığa bağlı olarak kendilerini rahatsız/kötü/sinirli hissettikleri saptandı. Sonuç: Elektif cerrahi işlem geçirecek yetişkin hastaların TARD’ın önerilerinden daha uzun süre aç kaldığı, uzamış açlığın hastanın iyilik halini azalttığı belirlenmiştir.