[HS29]

DERİN VEN TROMBOZUNU ÖNLEMEDE HEMŞİRE NELER YAPABİLİR?

Bu çalışmada cerrahi hastasında DVT görülme insidansının yanı sıra, kanıta dayalı rehberler doğrultusunda DVT’yi önlemede kullanılan tedavi ve hemşirenin rolü tartışılacaktır. Dahili sorunu olan hastalarda DVT riski %10-20, inme geçirenlerde %20-50 iken; genel cerrahi, jinekoloji, üroloji ve nöroşirurji ameliyatı olan hastalarda bu oran %15-40’a çıkmakta; eklem protezi ve kırık ameliyatı olanlarda %40-60, büyük travma geçiren hastalarda %40-80, spinal kord yaralanması olan hasta grubunda %60-80 ve yoğun bakım hastalarında %10-80 arasında değişmektedir. Kanıta dayalı çalışmalara göre DVT açısından düşük risk grubundaki cerrahi hastalarında (küçük ameliyatlarda) ve tromoemboli riski olmayanlarda erken ve sık mobilizasyon (Grade 1A), DVT açısından orta (bening hastalarda) ve yüksek (kanser cerrahisi) risk grubundaki cerrahi hastalarında tromboproflaksi amaçlı LMWH, büyük genel cerrahi hastalarının (jinekolojik, ürolojik cerrahi) tümünün tromboproflaksisinde LMWH veya pnömotik kompresyonlar rutinde önerilmektedir (Grade 1A). Yüksek kanama riskli hastaları korumada mekanik yöntemler (kompresyon çorabı, aralıklı pnömatik kompresyon ve venöz bacak pompaları-Grade 1A), DVT için birden fazla risk faktörüne sahip olan cerrahi hastalarında ilaç tedavisinin yanı sıra mekanik yöntemlerin (Grade 1C) kullanılabileceği belirtilmiştir. Büyük cerrahi hastalarında tromboproflaksi hastaneden taburculuğa kadar devam etmelidir (Grade 1A). Yüksek riskli olarak belirlenen bazı hastaların veya geçirilmiş DVT öyküsü olanların taburcu olduktan sonra 28 gün daha LMWH kullanılabileceği bildirilmiştir (Grade 2A). Ayrıca hemşirenin ilaç tedavisi yanısıra kanama izlemi yapması; tromboembolizme neden olan hiperkoagülobilite durumlarını bilmesi, izlemesi, gerekli girişimleri planlaması ve uygulaması; hastanın yaşam bulguları, cilt ısısı ve rengini değerlendirmesi; hastaya aktif ve pasif egzersizleri yaptırması; venöz stazı önlemek için aralıklı pnömotik kompresyon çorabı veya elastik bandaj kullanması (8 saatte bir çıkarılmalı ve deriyi gözledikten sonra tekrar uygun şekilde giydirilmeli); hastanın venöz akımını engelleyen, venöz sıkışmaya neden olabilecek eksternal basıları (giysi gibi) ortadan kaldırması; hasta DVT riski taşıyorsa etkilenen bölgenin çevresini düzenli olarak ölçmesi ve hastanın yeterli sıvı alımını sağlaması gerekmektedir.