[HS58]

AMELİYATHANELERDE CERRAHİ DUMAN RİSKLERİ VE ALINAN ÖNLEMLERİN İNCELENMESİ

Amaç: Bu araştırma ameliyathanelerde maruz kalınan cerrahi dumanın etkileri ve bu etkilerden korunmaya yönelik alınan önlemlerin incelenmesi amacıyla planlandı. Gereç ve Yöntem Tanımlayıcı tipte olan bu araştırma, 4 Şubat – 12 Mart 2010 tarihleri arasında İzmir ilinde yer alan 7 kamu hastanesinin ameliyathanelerinde yürütüldü. Araştırmanın yürütülebilmesi için Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Etik Kurulundan ve ilgili hastanelerin idari birimlerinden yazılı; araştırma kapsamına alınan hemşirelerden sözlü izin alındı. Araştırmaya katılmayı kabul eden 122 ameliyathane hemşiresi araştırmanın örneklemini oluşturdu. Araştırma verileri cerrahi duman riskleri ve bu risklerden korunmaya yönelik 40 sorudan oluşan Veri Toplama Formu ile toplandı. Veriler SPSS 15.00 programı ile değerlendirilerek, istatistiksel analizlerde; sayı ve yüzde, t-testi ve varyans analizi kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalamasının 36.5±6.23 yaş olduğu, %42.1’inin (n=51) ön lisans mezunu; %59.0’unun (n=72) üniversite hastanesinde; ortalama 10.8±7.18 yıldır ameliyathane hemşiresi olarak çalıştığı görüldü. Hemşirelerin %66.1’i (n=78) cerrahi dumandan korunmak için mevcut bir protokolün bulunmadığını, %64.4’ü (n=76) duman tahliye cihazının olmadığını, cihaz bulunan ameliyathanelerde çalışan hemşirelerin %32.4’ün (n=11) cihazın kullanılmadığını, %78.1’i (n=82) cerrahi duman çıkaran aletler üzerinde filtre olmadığını belirtti. Cerrahi dumana maruz kalan hemşirelerin %63.6’sının(n=63) mide bulantısı, %48.0’inin (n=48) öksürük, %46.5’inin (n=46) göz yaşarması, %45.5’inin (n=45) boğazda yanma, %43.6’sının (n=44) sinirlilik, %40.2’sinin (n=39) solunum problemi yaşadıklarını belirttiler. Cerrahi dumandan korunmak için hemşirelerin %60.8’inin (n=59) cerrahi maske, %37.1’inin (n=36) gözlük kullandıkları belirlendi. Sonuç: Bu çalışmada ameliyathanelerde büyük oranda cerrahi dumandan korunmaya yönelik girişimlerin yetersiz olduğu, hemşirelerin cerrahi dumana bağlı belirtiler deneyimledikleri görüldü. Ameliyathanelerde cerrahi dumandan korunmaya yönelik protokol oluşturulması ve gerekli önlemlerin alınması yönünde hizmet içi programlar ile bu konuya dikkat çekilmesi önerilmektedir.