[S54]

PENETRAN REKTUM YARALANMALARINDA MORBİDİTEYE ETKİLİ FAKTÖRLER

Amaç: Penetran rektum yaralanmaları (RY)’ nda morbiditeye etkili faktörleri irdelemek. Hastalar ve Yöntem: 2000–2009 tarihleri arasında Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi kliniğine müracaat eden 29 penetran RY’ lı hastanın dosyaları geriye dönük incelenerek morbiditeye etkili faktörler araştırıldı. Bulgular: Travma etkeni 20 hastada (%69,0) ateşli silah yaralanması, 9 hastada (%31,0) kesici delici alet yaralanmasıydı. Hastaların 28 (%96.6)’i erkek, 1(%3.4)’i kadın, yaş ortalaması 27.6 (18–53), travma tedavi intervali 0.5–240 (ort:22.7 saat) idi. Hastanede yatış süresi ortalama 15.7 (5–51) gün idi. 18 (%61.9) hastada ek organ yaralanması görülürken, 11 (%37.9) hastada izole RY vardı. Hastalardan 1’ ine medikal tedavi, 8’ine primer tamir, diğer hastalara ostomi uygulandı. Ostomi uygulanan hastalardan 15’ine loop kolostomi 1’ ine hartman kolostomi, 4’ üne ileostomi uygulandı. 15(%51,7) hastada yoğun fekal bulaş gözlenirken, 14 (%48,3) hastada minimal veya orta düzeyde fekal bulaş mevcuttu. Hastalardan 20 (%69,0)’ sinde perianal veya gluteal bölgede yaralanma mevcuttu. Hesaplanan ISS 15,1±5,5, NISS 18,2±6,4, RTS 7,5±0,6, TRISS 97,6±2,6 saptandı. 8 (% 27,6) hastada yara yeri enfeksiyonu, 2 (%6,9) hastada anogluteal fistül, 1 (%3,5) hastada vezikorektal fistül, 2 (%6,9) hastada nekrotizan fasiit gözlendi. Morbidite ile travma etkeni, yaralanma derecesi, yandaş organ yaralanması, ISS, NISS, RTS, TRISS arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmadı (p>0.05). Yoğun fekal bulaş saptanan, travma tedavi intervali 8 saat ve daha fazla olan, perianal veya gluteal bölgede yaralanması olan hastalarda morbiditenin istatistiksel olarak anlamlı yüksek olduğu görüldü (p<0.05). Yaralanan ek organ sayısı ve NISS ile hastaneye müracaat saati arasında negatif korelasyon mevcuttu (sırayla r=0.405, p<0.05; r=0.436, p<0.05 ). Sonuç: Yoğun fekal bulaş, perianal veya gluteal bölgede yaralanma ve travma tedavi intervali uzunluğu mobiditeyi olumsuz etkileyen parametrelerdir. Yaralanan ek organ sayısı ve NISS arttıkça hastalar hastaneye daha erken müracaat etmekte ve tedavisi erken başlayan bu hastalarda morbidite üzerine olumsuz etkileri olabileceğini düşündüğümüz faktörlerin etkisi azaltılabilmektedir.