[S71]

HEPATOSELLÜLER KANSERDE KARACİĞER NAKLİ: DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ SONUÇLARI

T. Ünek*, Ç. Arslan*, G. Atasoy*, Z. Derici*, A. Sevinç*, H. Astarcıoğlu*, M. Akan**, S. Özkardeşler**, S. Karademir*, İ. Astarcıoğlu*
*Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD
**Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD

GİRİŞ Karaciğer nakli, hepatosellüler karsinom (HCC) tedavisinde son yıllarda önemi artan, kabul edilebilir bir tedavi yöntemidir. GEREÇ-YÖNTEM Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı’nda Haziran 2002-Eylül 2009 arasında 57 hastaya HCC nedeniyle karaciğer nakli yapıldı. Hastaların 27’sine kadaverik (KKN), 30’una canlı vericiden karaciğer nakli (CVKN) gerçekleştirildi. Hastaların hiçbirinde uzak metastaz yoktu. SONUÇLAR Hastalardan 6’ sı(%10.5) kadın, 51’ i(%89.5) erkekti. Ortalama yaş 55’ti. Karaciğer nakli öncesinde 42 hasta(%73.7), sonrasında insidental olarak 15 hasta(%26,3), HCC tanısı aldı. En büyük nodul çapıyla mortalite arasında anlamlı bir ilişki yokken, nodul sayısında artışın sağkalımı olumsuz etkilediği görüldü. Otuz dört hasta(%59.7) Milan kriterlerine uygun, 23 hasta(%40.3) Milan kriterleri dışındaydı. Milan kriterlerine uymayan 22 hastaya CVKN yapıldı. Preoperatif olarak bu hastaların hiçbirinde majör damar invazyonu veya uzak metastaz saptanmadı. Ortalama takip süresi 26,7(1-124) aydı. On yedi(%29,8) hasta karaciğer nakli sonrası kaybedilmiştir. Milan kriterlerine uygun olan hastalarda mortalite ve nüks oranları sırasıyla %14.7 ve %0.05; kriterler dışında kalan hastalarda mortalite ve nüks oranları %47 ve %30’ du. İki grup arasındaki mortalite ve nüks oranlarındaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı(p=0.001) Ölen hastaların %43 ünde(n=7) vaskuler invazyon vardı. İzleminde nüks saptanan 9 hastadan 8’ i ex oldu. Bu hastalardan 6’sı Milan kriterleri dışındaydı. Milan kriterleri dışında kalma, vaskuler invazyon olması, nüks ve nodul sayısındaki artışın mortaliteyi anlamlı olarak artırmaktadır. Vasküler invazyon ve Milan kriterlerine uygunsuzluk artmış nüks oranlarıyla ilişkilidir. HCC tedavisinde ilerlemiş hastalıkta yapılan karaciğer naklinde mortalite ve nüks oranları erken dönemde nakil yapılan hastalara göre anlamlı olarak fazladır. Karaciğer nakli erken dönem HCC tedavisinde kabul edilebilir komplikasyon ve ölüm oranlarıyla birlikte uygun bir tedavi seçeneğidir.